Co należy rozumieć pod pojęciem rezerwy jajnikowej?

Rezerwa jajnikowa to pojęcie, które może wydawać się tajemnicze i skomplikowane, zwłaszcza dla osób, które planują powiększenie rodziny. W rzeczywistości jest to kluczowe zagadnienie, które pozwala lepiej zrozumieć procesy zachodzące w organizmach kobiet i wpływające na ich zdolność do poczęcia dziecka. W naszym artykule przyjrzymy się mu bliżej, wyjaśniając, czym dokładnie jest rezerwa jajnikowa, jakie są jej funkcje oraz jak można ją ocenić.

Czym jest rezerwa jajnikowa i jakie pełni funkcje

Rezerwa jajnikowa to określenie liczby pęcherzyków jajnikowych, które kobieta ma w swoich jajnikach. Pęcherzyki te są odpowiedzialne za produkcję komórek jajowych, które mogą zostać zapłodnione przez plemniki mężczyzny. Rezerwa jajnikowa jest ściśle związana z płodnością kobiety — im więcej pęcherzyków ma ona w swoich jajnikach, tym większy jej potencjał prokreacyjny i szansa na zajście w ciążę.

Warto zaznaczyć, że rezerwa jajnikowa nie jest stała przez całe życie kobiety, co gorsza – zmniejsza się wraz z wiekiem. Już w okresie prenatalnym, płód żeński posiada około 6–7 milionów komórek jajowych, które z czasem ulegają naturalnemu procesowi degeneracji. W momencie urodzenia dziewczynki, liczba ta spada do około 2 milionów, a w okresie dojrzewania — do około 300–400 tysięcy. W miarę postępującego wieku kobiety, jej rezerwa jajnikowa maleje – od tempa, w jakim to się dzieje zależą możliwości i ewentualne trudności z zajściem w ciążę. Dlatego ocena rezerwy jajnikowej jest jednym z najważniejszych i pierwszych elementów diagnostyki niepłodności kobiecej.

Badanie rezerwy jajnikowej - jak to się robi

Ocena rezerwy jajnikowej jest jednym z kluczowych badań diagnostycznych wykonywanych u pacjentek mających trudności  zajściem w ciążę. Rezerwa jajnikowa określa liczbę pęcherzyków jajnikowych, a tym samym ocenę zdolności kobiety do poczęcia dziecka. Takie badanie wykonywane jest m.in. w Centrum Leczenia Niepłodności Angelius w Katowicach. Istnieje kilka metod badania rezerwy jajnikowej, które można zastosować w praktyce klinicznej.

Najważniejszym badaniem pozwalającym określić rezerwę jajnikową jest badanie AMH, czyli określenie poziomu stężenia hormonu antymüllerowskiego, produkowanego przez pęcherzyki jajnikowe. Dodatkowo badany jest poziom hormonów FSH, LH i estradiolu.

Badanie ultrasonograficzne (usg) jajników natomiast pozwala na ocenę liczby i wielkości pęcherzyków jajnikowych w określonym cyklu menstruacyjnym. Podczas tego badania lekarz ocenia liczbę pęcherzyków antralnych (o średnicy 2–10 mm) znajdujących się w jajnikach. Im więcej takich pęcherzyków zostanie zidentyfikowanych, tym większa jest szansa na zajście w ciążę.

Czynniki wpływające na rezerwę jajnikową

Warto zwrócić uwagę na to, że rezerwa jajnikowa może być różna u różnych kobiet i zależy od wielu czynników. Należą do nich przede wszystkim wiek kobiety, predyspozycje genetyczne, choroby i zabiegi chirurgiczne w obrębie jajników.

Inne czynniki, które mogą wpłynąć na rezerwę jajnikową, to m.in. palenie papierosów, nadmierne spożycie alkoholu, otyłość, choroby układu immunologicznego, niektóre leki, nadmierny wysiłek fizyczny. Dlatego też dbanie o zdrowy tryb życia oraz unikanie szkodliwych zachowań może przyczynić się do utrzymania odpowiedniej rezerwy jajnikowej.

Współczesna medycyna oferuje wiele możliwości diagnostyki i leczenia niepłodności. Badanie rezerwy jajnikowej jest pierwszym i kluczowym elementem tego procesu, pozwalającym na ocenę zdolności prokreacyjnych kobiety i wybór odpowiedniej metody leczenia. Dlatego też każda kobieta, która ma problemy z zajściem w ciążę, ale również ta planująca w przyszłości posiadanie dziecka, powinna skonsultować się ze specjalistą i wykonać badanie AMH.